Uçak pervaneleri genel olarak motordan gelen mil yardımıyla elde edilen dönme gücünü itme veya çekme gücüne çevirmektedir.Pervanaler genel olarak düz veya twisted(burkulu) bir kanat kesitinden başka birşey değildir.BUrkulmuş olması ve uca doğru incelerek gitmesinin amacı pervane boyunca düzgün dağılmış bir itme gücü elde etmektedir.Çünki pervane üzerinden akan hava akımı uç kısımlarda enyüksek hıza ulaşmaktadır.Böyle olduğunda sabit açılı pervanelerde uç kısımlarda hava akımı ayrılmaları olur,buda yakıt sarfiyatı ve türbülanslı akım yarattığından pekfazla ilgi görmemiştir.
Pervane çeşitlerine bakacak olursak:Hatve özelliğine gore ve güç iletme şekline gore ve diğer özelliklere gore çeşitlere ayrılırlar.Diğer özellik dediğimiz özellikle Rus uçaklarında gördüğümüz birbirinin tersi yönünde dönen çift pervaneli system yani counter rotating propeller denilen pervanelerdir.Bunlar aynı motora bağlı birbirinin tersine dönen pervaneler sistemidir.Örnek olarak Rus AN-70 nakliye uçaklarında kullanılmaktadır.Güç iletme şeklini şöyle değerlendirebiliriz:Puller çekici ve pusher itici pervaneler olarak sınıflandırabiliriz.Çekici pervaneler uçağı öne dogru çekerler,özellikle uçağın önündedirler.Pusher pervaneler genelde uçağın arkasındadırlar ve ileri dogru itme gücü aktarırlar.Hatve yani pitch özelliğine gore pervaneleri 2 ye ayırabiliriz.Sabit –fixed- ve constant – speed pervaneler yani değişken hatveli sabit devirli pervaneler mevcuttur.Bunlarda pervane hücum açısı değiştirilebilir.Sabit hatveli pervanelerde hücum açısı değişmez.Açı uçağın seyir hızına gore enverimli olacak şekilde sabitlenmiştir.Bu pervaneler direk olarak motorun krank miline veya devir düşürücü bir dişli kutusu çıkışına bağlıdır.Pervane hücum açısına hatve açısı denmektedir.Bunlardan başka pervanelerin uçaklara olan değişik etkileri vardır.Mesela tork etkisi,cayro etkisi,feathering etkisi,slipstream etkisi gibi.
No comments:
Post a Comment